Zijn apotheken nog relevant in 2030?

Brussel, 21 september 2023. In aanloop naar de Internationale Dag van de Apotheker (25 september) staat Multipharma even stil bij de rol van de apotheker, niet alleen vandaag, maar ook in de nabije toekomst (2030). Welke rol is er voor de apotheker weggelegd in de eerstelijnsgezondheidszorg? Hoe zal het takenpakket van toekomstige apothekers eruitzien? ​ Zal medicatie nog in een doosje zitten? En zijn er überhaupt nog apotheken in België in 2030?

Samen met Living Tomorrow en andere belanghebbenden uit de gezondheidszorg heeft de belangrijkste coöperatie in de Belgische apothekerswereld een antwoord proberen te formuleren op deze en andere vragen met betrekking tot het apothekersberoep. Enkele elementen van deze toekomstvisie werden al geïmplementeerd op de gloednieuwe innovatiecampus van Living Tomorrow in Vilvoorde, die vanaf nu toegankelijk is voor het grote publiek.

Eén van de meest opvallende conclusies van deze oefening in toekomstdenken is dat de apotheekgroep – goed voor 243 apotheken in België – een belangrijke evolutie ziet qua apotheekconcept, wat vooral te maken heeft met de veranderende rol van de apotheker zelf. Apothekers evolueren immers steeds meer naar zorgverleners in de 1^ste lijn. Ook patiënten zien hun apotheker in de eerste plaats als een gezondheidsadviseur. Een logisch gevolg hiervan is dat de apotheek steeds meer een gezondheidscentrum wordt. De meest laagdrempelige plek waar je voor gezondheidsadvies terecht kan.

Officina wordt gezondheidshub

Het apothekersberoep is nu al in volle transitie. Apothekers nemen steeds meer zorgverleningstaken (coördinatie en nazicht van het medicatieschema, opvolging therapietrouw, testing, vaccinatie, screening, …) op zich en dit zal in de toekomst wellicht alleen maar toenemen, aangezien dit ook beantwoordt aan de vraag van patiënten. Die zienapotheker in de eerste plaats als een gezondheidsadviseur. ​ Een logisch gevolg hiervan is dat de apotheek zo veel meer is geworden dan een plaats waar geneesmiddelen afgeleverd worden. De nieuwe rol van de apotheker impliceert dan ook een transformatie van de apotheken zelf, die volop evolueren naar gezondheidscentra, waar de apothekers in samenwerking met andere zorgverleners in de eerstelijnsgezondheidszorg in verschillende confidentiële zones persoonlijk in dialoog gaan met de patiënt. Sinds begin 2022 test Multipharma daarom al een nieuw apotheekconcept uit in de Brusselse gemeente Vorst. De coöperatie wil hier verder op inzetten en heeft daarom ook geïnvesteerd in een samenwerking met de innovatiecampus Living Tomorrow, om toekomstige denkpistes nu al concreter te kunnen uitwerken.

Samen innoveren met Living Tomorrow

Multipharma bouwt dus vandaag al aan de gezondheidshub van de toekomst. Niet alleen in Vorst, maar ook door een samenwerkingsproject met Living Tomorrow, al meer dan 25 jaar een van de belangrijkste innovatiespelers in Europa.

Living Tomorrow heeft verschillende innovatieve bedrijven en organisaties - waaronder Multipharma - aangetrokken om samen een innovatievisie op 2030 te realiseren over 5 thema’s: smart homes & consumer services, smart mobility, smart health & care, smart buildings en smart cities & industry.

Samen met Living Tomorrow en andere stakeholders uit de gezondheidszorg heeft Multipharma haar visie op de rol van de apotheker in de toekomst uitgetekend. Enkele elementen van deze toekomstvisie werden al geïmplementeerd op de nieuwe Living Tomorrow campus in Vilvoorde.

“Medicatieminderen” en nog meer geneesmiddelen op maat van de patiënt

Vaak wordt ervan uitgegaan dat apothekers patiënten aanzetten tot meer medicatiegebruik. Toch is dit niet zo.

Apothekers dragen net - en dit zowel binnen als buiten de apotheekmuren - bij tot het reduceren van het medicatiegebruik. Zo zijn apothekers bijvoorbeeld sinds 1 februari 2023 actief betrokken bij projecten om de afbouw van slaapmedicatie te stimuleren. In de eerste helft van 2023 lieten zo’n 3073 patiënten zich al begeleiden.

Mede door het continu up-to-date te houden van het medicatieschema, is de apotheker in staat om met de patiënt en de andere zorgverleners in gesprek te gaan over de therapie(trouw) en het juiste gebruik van geneesmiddelen.

Ook in woonzorgcentra zet Multipharma steeds meer Coördinerende en Adviserende Apothekers (CAA’s) in om in nauwe samenwerking met de CRA’s (Coördinerende en Raadgevende Artsen) onder meer het onnodig gebruik van geneesmiddelen aan te pakken.

Een recente studie van Solidaris wees uit dat die aanpak wel degelijk impact heeft. Volgens de studie resulteert een opname in een woonzorgcentrum nu in een significant lager medicatiegebruik (uitgedrukt in aantal dagdosissen). Gemiddeld neemt een bewoner van een woonzorgcentrum 772 DDD (Defined Daily Dose) in de periode van zes maanden na opname tegenover 943 zes maanden voor zijn opname. Deze daling van 18% is veel meer uitgesproken dan wat tien jaar geleden werd waargenomen (-2%).

"Medicatieminderen” is een trend die zich ook in de toekomst verder zal doorzetten. Net zoals het afleveren van medicatie op maat van de patiënt met de daarbij horende gepersonaliseerde farmaceutische zorgverlening. ​

“Wij gaan ervan uit dat er in 2030 zo goed als geen geneesmiddelen in standaarddoosjes zullen worden verkocht, maar enkel nog medicatie om maat van de patiënt. Qua vorm (vb. apps in plaats van pillen), dosering, aflevering en basis farmaceutische zorg gaan we een enorme transitie tegemoet. We zien overigens nu al de voordelen van een dergelijke aanpak op maat bij de 25.000 patiënten in woonzorgcentra en andere zorginstellingen die we bedienen.” zegt Geert Reyniers, zelf apotheker van opleiding en CEO van Multipharma.

Patiënten kunnen een leven lang rekenen op de toegankelijke zorgverlening van de apotheker

In een context waarbij het huidige gezondheidsmodel onder druk staat en de grijze golf een feit is, is het wellicht een geruststellende gedachte dat de apotheker ook in 2030 één van de meest toegankelijke zorgverleners blijft voor de patiënt. Ongeacht zijn/haar levensfase, ongeachte de locatie waar de patiënt zich bevindt (in de gezondheidshub, in het woonzorgcentrum, thuis): de patiënt kan blijven rekenen op het gezondheidsadvies van de apotheker.

Data-driven multidisciplinariteit

Absolute voorwaarde om dit gezondheidsadvies door de apotheker toegankelijk te houden is wel dat de multidisciplinaire samenwerking met andere zorgverleners in de eerstelijnsgezondheidszorg nog verder uitgebouwd wordt en dat data op een efficiënte manier beheerd en gedeeld worden. ​ De huidige en toekomstige technologie laat ons toe om op continue basis relevante gezondheidsgegevens te capteren.

“Dit laat zorgverleners toe om de patiënt beter te monitoren (tot zelfs in real-time) en om de impact van een therapie beter te kunnen opvolgen. ​ Patiënten data en vooral het – uiteraard veilig - uitwisselen ervan is een essentieel onderdeel van het zorgtraject van de patiënt.”, aldus Peter De Greef, IT Director bij Multipharma

​Contact Multipharma:
​
​Mieke Demeulenaere

Head of Communications & PR, Multipharma

Over Multipharma

Multipharma is de belangrijkste coöperatie in de Belgische apothekerswereld. Als toonaangevende speler in farmaceutische zorgverlening, wil Multipharma de rol van de apotheker in de eerstelijnszorg versterken om zo de gezondheidszorg voor iedereen toegankelijk te maken. Hiervoor rekent Multipharma op haar netwerk van 243 apotheken en de expertise van meer dan 1800 medewerkers. Via een dynamische omnichannel-aanpak en doorgedreven technologische innovaties staan zij in nauw contact met de patiënten. Multipharma beschikt eveneens over een hoogtechnologisch distributiecentrum en 2 innovatieve IMV-centra voor het individueel verpakken van geneesmiddelen op maat van patiënten in woonzorgcentra en andere zorginstellingen.

Over Living Tomorrow

De Living Tomorrow Innovatiecampus in Vilvoorde (Brussel) is een van de meest toonaangevende innovatiehubs van Europa, sinds de oprichting ervan in 1990. ​

​Hier kunnen organisaties en mensen zich informeren en voorbereiden op de toekomst.

Met de nieuwe Innovatiecampus breekt een nieuw hoofdstuk aan, waarbij Living Tomorrow zijn rol als catalysator voor innovatie en samenwerking nog meer zal vervullen.

​Onze toekomstvisie kwam tot stand samen met het Living Tomorrow ecosysteem, dat meer dan 80 partners telt uit binnen- en buitenland.

In het digital experience center ontdek je hoe we gaan wonen, leven en werken in de toekomst. Ons doel is duidelijk: een belangrijke bijdrage leveren aan de creatie van een betere wereld door innovatie. Een wereld die duurzamer is, veilig, slim, menselijk, en convenient.

De Innovatiecampus omvat ook het eerste voco ™ hotel van België, met meer dan 90 kamers, 8 vergaderzalen en verschillende culinaire faciliteiten. Daarnaast is er het onafhankelijk kenniscentrum van de Living Tomorrow group, TomorrowLab, een team van gedreven innovatie- en strategieconsultants die bedrijven en organisaties voorbereiden voor de toekomst.

www.livingtomorrow.be